Η χριστιανική Ρώμη και το Βατικανό

   Οι εκκλησίες στη Ρώμη είναι αμέτρητες και όπως είπαμε πολύ εντυπωσιακές και γεμάτες έργα τέχνης, οπότε αξίζουν να τις επισκεφθούμε.
     Μια περιοχή με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το Λατερανό. Εδώ ο Μέγας Κωνσταντίνος ίδρυσε τον 4ο αιώνα την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη δίπλα στα αυρηλιανά τείχη, στην ακρη δηλαδή του ιστορικού κέντρου, γιατί εκεί δεν υπήρχαν πολλοί ειδωλολάτρες που θα αντιδρούσαν. Αποτελεί την δεύτερη πιο σημαντική εκκλησία μετά τον Άγιο Πέτρο στο Βατικανό, είναι έδρα της αρχιεπισκοπής την Ρώμης και στο εσωτερικό της φυλάσσονται οι κάρες των αποστόλων Πέτρου και Παύλου μέσα σε ασημένιες λαρνακες. Κατά τη διάρκεια των αιώνων έχει υποστεί πολλές αλλαγές κι ανακαινίσεις ώστε να αποκτήσει τη μεγαλοπρέπεια που βλέπουμε σήμερα.


     Στο πρόστοο του ναού δεσπόζει το άγαλμα του Μεγάλου Κωνσταντίνου ενώ οι τεράστιες μπρουτζινες πόρτες είναι οι αυθεντικές και προέρχονται από τα αρχαία χρόνια και το μέγαρο της Συγκλήτου.


   Στο εσωτερικό υπάρχει η δυνατότητα να ενοικιάσουμε ένα mp4 με ακουστικά, αφού αφήσουμε μια ταυτότητα ή διαβατήριο στο γραφείο. Επιλέγοντας στην οθόνη κάθε έκθεμα βλέπουμε και ακούμε σχετικές πληροφορίες. Το αντίτιμο είναι διαφορετικό ανάλογα με το αν θέλουμε να το χρησιμοποιήσουμε μόνο μέσα στο ναό ή και στα γύρω κτήρια  και διαθέσιμες γλώσσες είναι τα αγγλικά, τα γερμανικά και τα ρωσικά.
     Μπαίνοντας στο ναό, που έχει σχήμα σταυρού, εντυπωσιάζουν τα τεράστια αγάλματα των δώδεκα αποστόλων και ο ουρανός πάνω από την αγία τράπεζα. Και στα δυο κλίτη υπάρχουν δεκάδες παρεκκλήσια και ταφικά μνημεία παπών.


     Στην κόγχη του ιερού ένα εξαιρετικής τέχνης ψηφιδωτό, κομμάτια του οποίου σωζονται από τον 4ο αιώνα. Το μέγεθος των μορφών είναι ανάλογο της ιερότητάς τους. Στα πόδια της Παναγίας μια μικρή φιγούρα είναι ο πάπας που το παρήγγειλε, κι ακόμα πιο μικροσκοπικοί στο πλάι οι τεχνίτες που το έφτιαξαν!


       Πριν το εγκάρσιο κλίτος αριστερά μια πόρτα μας οδηγεί σε ένα περιστύλιο που θεωρείται εξαιρετικό δείγμα της δουλειάς των ψηφιδιογράφων Κοσμάτι και φιλοξενει κειμήλια από την αρχική εκκλησία.
   Βγαίνοντας έξω ενωμένο με την εκκλησία βλέπουμε το ανάκτορο του Λατερανό, για αιώνες παπική έδρα.


   Ακριβώς δίπλα ένας μικρότερος ναός, το βαπτιστήριο, που κι αυτός ιδρύθηκε από τον Μέγα Κωνσταντίνο, με πανέμορφες τοιχογραφίες από τη ζωή του, πολύ νεότερες, βέβαια.

  
   Στην άλλη πλευρά της μικρής πλατείας το παρεκκλήσι που έφτιαξε η αγία Ελένη για να φιλοξενήσει την ιερή σκάλα, την μαρμάρινη σκάλα που ανέβηκε ο Ιησούς για να πάει στον Πόντιο Πιλάτο, και την έφερε από τα Ιεροσόλυμα μαζί με τον Τίμιο Σταυρό. Η ώρα είχε περάσει, αφού μας καθυστέρησε και μια δυνατή μπόρα κι έτσι το παρεκκλήσι έκλεισε.




     Η τελευταία μέρα στη Ρώμη ήταν αφιερωμένη στο Βατικανό. Το ξενοδοχείο μας ήταν εκεί δίπλα κι έτσι σχεδόν κάθε μέρα περνούσαμε μπροστά από το μικρό κρατίδιο ανάλογα με το αν φτάναμε με τα πόδια ή το μετρό.
     Περνάμε το ποτάμι από τη γέφυρα του Ανδριανού που τη στολίζουν αγάλματα αγγέλων με τα σύμβολα του μαρτυρίου του Κυρίου στα χέρια τους.

Ζευγαράκια, και εδώ, κλειδώνουν την αγάπη τους και πετούν τα κλειδια στο ποτάμι

Το δειλινό, η πιο όμορφη ώρα.

    Πρωτα συναντάμε το καστέλο Σαντ Αντζελο.  Χτίστηκε  από τον Ανδριανό το 2ο αιώνα ως μαυσωλείο, υστερα έγινε παλάτι, φυλακή, φρούριο και καταφύγιο των παπών, αφού είναι δίπλα στο Βατικανό. Σημερα είναι μουσείο και κρατά όλη τη διαρρύθμιση που είχε στο εσωτερικό του. Το αγαλμα του αρχάγγελου στην κορυφή τοποθετήθηκε όταν έφυγε από την πόλη κάποια επιδημία πανούκλας που την αποδεκάτιζε.

Η τάφρος του κάστρου

     Περπατώντας περίπου 500 μέτρα στην οδό της Συμφιλίωσης φτάνουμε στον περίβολο του Αγίου Πέτρου, την καρδιά του μικρότερου κράτους του κόσμου, με τους μόλις 550 μόνιμους κατοίκους αλλά και με την τόση ισχύ...

Τα απογεύματα όλα κλείνουν κι ο κόσμος είναι  λίγος.

Κρήνη των μελισσών, στον περίβολο

Τα τείχη που περικλείουν το Βατικανό.

    Μπήκαμε στα μουσεία από την είσοδο που μπαίνουν όσοι θα έχουν ξενάγηση. Εδώ όντως ήταν απαραίτητη. Από αλλού μπαίνουν επισκέπτες χωρίς ξεναγό κι από την πλατεία όσοι θέλουν να δουν πρώτα τον Αγιο Πέτρο.

  Αφού περάσαμε έλεγχο αντίστοιχο με των αεροδρομίων βάλαμε τα ακουστικά μας για να ακούμε την ξεναγό που μιλούσε σε ένα μικρόφωνο. Αλλιώς δεν άκουγες τίποτα και δίπλα της να ήσουν με τόσο κόσμο που είχε. Το εισιτήριο, μαζί με τα μιας χρήσης ακουστικά, ήταν 19,5 ευρώ. Μια Κυριακή κάθε μήνα είσοδος στα μουσεία είναι δωρεάν (δεμπορώ να φανταστώ τι κόσμο θα έχει), ενώ υπάρχει δυνατότητα πριβέ ξενάγησης, αφού κλείσουν τα μουσεία για το κοινό, αν μπορείτε να πληρώσετε περίπου 300 ευρώ/άτομο...

Το αγόρι μου

  Οι αίθουσες, οι διάδρομοι, οι αυλές και τα αίθρια των μουσείων αποτελούν ένα σύμπλεγμα που μάλλον δεν είναι εφικτό να τα δει κανείς όλα μέσα σε μια επίσκεψη. Εμείς ξεκινήσαμε με την πινακοθήκη. Η συλλογή της περιλαμβάνει εικόνες και πίνακες ζωγραφικής με θρησκευτικά κυρίως θέματα, μεταξύ των οποίων βρίσκονται έργα του Ραφαήλ, του Καραβάτζιο και του ντα Βίντσι.











    Βγαίνοντας περνάμε στην Αυλή της Κουκουνάρας και βλέπουμε την τεράστια ρωμαϊκή κουκουνάρα καθώς και ένα μπρούντζινο γλυπτό, τη σφαίρα του Πομοντόρο.






    Μπαίνουμε στα μουσεία και πάλι ακολουθώντας τη διαδρομή που στο τέλος της οδηγεί στην Καπέλα Σιστίνα. Ανάμεσα στα γλυπτά ξεχωρίζει ο Αποξυόμενος, ρωμαϊκό αντίγραφο έργου του Λυσσίπου.
 


     Προχωρώντας βγαίνουμε στη δεύτερη αυλή, είναι η οκτάγωνη αυλή του Μπελβεντέρε, όπου και ο περίφημος ανδριάντας του Απόλλωνα του γλύπτη, που μόλις έχει σκοτώσει τον πύθωνα, και ο θεός ποταμός Αρνος.




     Το συγκλονιστικότερο έργο που βρίσκεται εδώ είναι σίγουρα το σύμπλεγμα του Λαοκόοντα. Φιλοτεχνημένο στη Ρόδο τον 1ο αιώνα πΧ βρέθηκε σε ανασκαφές στο λόφο Εσκυλίνο της Ρώμης. Τα συναισθήματα απεικονίζονται στις τρεις μορφές, το παιδί αριστερά που είναι ήδη νεκρό κι έχει παραλύσει, ο πατέρας που πονά από το δάγκωμα του φιδιού και το παιδί στα δεξιά τους κοιτά με τρόμο...


    Δυο αίθουσες με γλυπτά είναι κι οι αίθουσες των ζώων.


     Δίπλα, στην Αίθουσα των Μουσών,με την εκπληκτική οροφογραφία, ένα γλυπτό ο κορμός δίχως άκρα, μάλλον έργο του γλύπτη Απολλώνιου έχει επηρεάσει πολλούς καλλιτέχνες της αναγέννησης που το χρησιμοποίησαν ως πρότυπο στα έργα και τις μορφές που απεικόνισαν.



   Στον ίδιο χώρο δυο σαρκοφάγοι από πορφυρίτη λίθο, της μητέρας και την κόρης του Μ. Κωνσταντίνου. Η διακόσμηση δείχνει ότι είχε φτιαχτεί για τον ίδιο τον αυτοκράτορα.

Από το ναό της Άρτεμης στην Έφεσο

    Ακολουθούν δυο διάδρομοι, στον πρώτο εκτίθενται τεράστιες ταπισερί κατασκευασμένες από το 17ο αιώνα.


    Στο δεύτερο, το διάδρομο των χαρτών, απεικονίζονται όλες οι επαρχίες της Ιταλίας καθώς και κάποιες πόλεις της, από τον 16ο αιώνα.

Αυτό εδώ το λένε ¨μια μερα χωρίς πολύ κόσμο¨

Ο ραδιοφωνικός σταθμός του Βατικανού στον κήπο.

         Έπειτα περνάμε στα τέσσερα Δωμάτια του Ραφαήλ, τα δωμάτια που διακόσμησε ο μεγάλος ζωγράφος  και ήταν η κατοικία του πάπα Ιούλιου Β΄ απλά γιατί δεν ήθελε να κατοικήσει στα διαμερίσματα του μισητού προκατόχου του. Έτσι δημιουργήθηκαν η Αίθουσα του Μεγάλου Κωνσταντίνου,  αίθουσα του Ηλιοδωρου, η Αίθουσα της υπογραφής και η Αίθουσα της πυρκαγιάς του Μποργκο, που απηχούν τις αντιλήψεις της εποχής τους και παρουσιάζουν τα πράγματα λίγο όπως τα ήθελε ο πάπας, πχ περιστατικά που ο Θεός επεμβαίνει για να βοηθήσει τους λειτουργούς της εκκλησίας ή ο Μεγας Κωνσταντίνος που απεικονίζεται να βαφτίζεται νεαρός.
         




     Στην πασίγνωστη Σχολή των Αθηνών ο Ραφαήλ συγκεντρώνει τους μεγαλύτερους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους και μαθηματικούς  σε μια σκηνή. Όλοι όμως έχουν τις μορφές συγχρόνων του καλλιτεχνών ,ακόμα και την αυτοπροσωπογραφία του.


    Ένας ακόμα διάδρομος και μπαίνουμε στην Καπέλα Σιστίνα, το παρεκκλήσι με τις τοιχογραφίες από τους μεγαλύτερους ζωγράφους της αναγέννησης, που όμως επισκιάζονται από τα δυο μεγαλειώδη έργα του Μιχαήλ Άγγελου. Σε νεαρή ηλικία για τέσσερα χρόνια δουλεύει την οροφή που παρουσιάζει τη δημιουργία του κόσμου και σε μεγάλη ηλικία για εφτά χρόνια ζωγραφίζει τη Δευτέρα Παρουσία στον ανατολικό τοίχο του παρεκκλησιού.


   Φωτογραφίες εδώ δεν επιτρέπονται κι η ξενάγηση είχε γίνει νωρίτερα μέσα από αφίσες στην αυλή. Εδώ απλά μπαίνεις και μένεις να θαυμάζεις με τα μάτια ορθάνοιχτα. Ο λαιμός στεγνώνει κι η ανάσα δυσκολεύει, ταχυκαρδία. Οι υπάλληλοι έρχονται και σε σπρώχνουν απαλά για να προχωρήσεις πιο μέσα, στέκεσαι μπροστα στην είσοδο και δεν το κατάλαβες, που να το καταλάβεις εσύ νιώθεις να αιωρείσαι μέσα στην σιωπή τόσων ανθρώπων και μέσα στην ομορφιά...
    Πατήστε εδω για την εικονική περιήγηση.

   Βγαίνουμε έξω μαγεμένοι και προχωράμε προς το ναό του αγίου Πέτρου.


      Στο προστωο βλέπουμε την ιερή πύλη που ανοίγει στα ιερά έτη, κάθε 25 χρόνια.


     Ο ναός, το κέντρο της καθολικής πίστης οικοδομήθηκε το 15ο αιώνα στο σημείο που σταυρώθηκε και τάφηκε ο απόστολος Πέτρος, κατά τους διωγμούς του Νέρωνα και μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν ο μεγαλύτερος ναός στον κόσμο.Έχει σχήμα ελληνικού σταυρού και το ύψος στον εκπληκτικό τρούλο που σχεδίασε ο Μιχαήλ Άγγελος φτάνει τα 136 μέτρα.
    Μπαίνοντας, στο πρώτο από δεξιά παρεκκλήσι θαυμάζουμε την Πιετά, την αποκαθήλωση που φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Άγγελος πολύ νέος κι είναι το μόνο έργο του που έχει υπογράψει.





  Στο κεντρικό κλίτος τραβάει το βλέμμα πρώτα ο επίχρυσος μπρούτζινος ουρανός του Μπερνίνι, πάνω από την αγία τράπεζα και καθώς πλησιάζουμε ο τρούλος.




   Ο τρούλος στηρίζεται σε τέσσερις γιγάντιους παραστάτες με περίμετρο πάνω από 70 μέτρα ο κάθε ένας. Στο εσωτερικό τους τέσσερα παρεκκλήσια όπου φιλοξενούνται τμήμα του Τίμιου Σταυρού, η ιερά σινδόνη που όπως πιστεύεται έχει αποτυπωθεί το πρόσωπο του Χριστού, η λόγχη του αγίου Λογγίνου που κέντησε την πλευρά του εσταυρωμένου και στην τέταρτη υπήρχε η κάρα του αγίου Ανδρέα, πριν μεταφερθεί στην Πάτρα με την αδελφοποίηση της Καθολικής με την Ορθόδοξη εκκλησία.

   Στην κόχη του ιερού ενσωματωμένος σε γλυπτό του Μπερνίνι ο θρόνος του αγίου Πέτρου.

Το άγαλμα του αγίου που αγγίζουν οι πιστοί για να πάρουν ευλογία.

  Μέσα στην εκκλησία πολλά παρεκκλήσια και πολλά ταφικά μνημεία παπών, οι οποίοι ταριχεύονται πριν την ταφή, κι όσοι αγιοποιούνται εκτίθενται σε λάρνακες με τζάμι.

Το βαπτιστήριο

 Όλη η αγιογράφηση έχει γίνει με ψηφιδωτά, λόγω της υγρασίας που υπήρχε, με τόσο μικρές οι ψηφίδες που μόνο από πολύ κοντά διακρίνονται.

  Βγαίνοντας αντικρίζουμε την πλατεία με τον οβελίσκο στο κέντρο.

   Το Βατικανό εξακολουθεί να έχειως σήμερα ελβετούς μισθοφορους ως παπική φρουρά, όπως είχε άλλοτε στρατό.



   Όπως ο ναός έτσι και η πλατεία είναι σε στυλ μπαρόκ. Την αγκαλιάζουν οι δυο ημικυκλικές κιονοστοιχίες του Μπερνίνι, όπως η εκκλησία αγκαλιάζει τους πιστούς. Κάθε κιονοστοιχία έχει τέσσερις σειρές κίονες τοποθετημένους σε απόλυτη οπτική συμμετρία.


    Κάπως έτσι πέρασαν πέντε ονειρεμένες, πέντε γεμάτες μέρες στη Ρώμη, που και δεκαπέντε να ήταν πάλι θα είχαμε τόσα να δούμε και να κάνουμε και τόσες γεύσεις να δοκιμάσουμε...
    Το μόνο που μένει να πούμε είναι... Εις το επανειδείν...